Ponyo (2008) Hayao Miyazaki

Pięcioletni Soosuke znajduje w morzu złotą rybkę, która okazuje się być córką czarodzieja i królowej morza. Ryba zakochuje się w chłopcu i używa magii, by stać się człowiekiem. Ale ta sama magia wysyła tsunami do miasta Soosuke, a teraz dzieci muszą uratować świat.

Hayao Miyazaki w niczym nie przypomina Andersena. Ten pouczający duński gawędziarz znajduje drobną przyjemność w nieszczęściu i sprawia, że przedmioty martwe mówią nieprzyjemnymi głosami. Japończyk postrzega cały świat jako ogromną żywą istotę i buduje swoją magię z morskiej piany, z chmur, z kłującej wełny niespotykanych stworzeń. Tym bardziej zaskakująca jest „Mała syrenka” Andersena w wersji Miyazakiego – opowieść nie o syrenie i jej nogach, ale o miłości.

Mała złota rybka, zakochawszy się w ludzkim dziecku głęboką, duszącą miłością, nie staje się od razu człowiekiem. Najpierw wyrastają jej niepojęte ptasie nogi zamiast rybiego ogona i biegnie do ukochanego z tak wzruszającą półdziewczyną. On kocha ją prawdziwie, dziecinnie, to jest na zawsze i jeszcze mocniej – a czy ona nie może stać się człowiekiem?

Kolorowe, jaskrawe, ręcznie rysowane szczęście, najbardziej dziecięce ze wszystkich filmów Miyazakiego. Jeszcze bardziej dziecinny niż Mój sąsiad Totoro – i tak jak „Totoro” pod koniec wpadał w metafizykę, a gigantyczny Koci Autobus był opatrzony napisem „Cmentarz”, tak pod koniec Rybki Ponyo widz musi wybrać, czy oddychać, czy nie oddychać. Ponyo, w poszukiwaniu miłości, przypadkowo pozwala magii luzem, miasto Soosuke idzie pod wodę, a chłopiec i jego były ryby uruchomić, aby uratować świat. Zarówno matka małego Soosuke, jak i starsze panie z domu opieki znajdują się pod wodą – okazuje się jednak, że niedołężne staruszki potrafią biegać po dnie morza równie dobrze jak małe dziewczynki.

Jeśli jest to śmierć, to jest ona łagodna. Jeśli to życie, to jak dzieciństwo, kiedy wszystko jest możliwe. Ale najważniejszą rzeczą w „Rybce Ponyo” jest miłość. Miłość Miyazakiego do świata, zdumienie z sekundy na sekundę – jak wspaniale to wszystko tu przedstawiłeś! – Serce bije jak szalone, ślady ptaków topią się w piasku, a ty nie możesz oddychać.